ԱԺ-ի համար 80 հազար դոլարանոց ամենագնացն ավելի կարևոր է, քան կոմբայնը սահմանամերձ գյուղի համար

toyota-land-cruiser-v8-03Կառավարությունը հուլիսի 24-ին 2014 թ. պետական բյուջեով նախատեuված կառավարության պահուuտային ֆոնդից 55 մլն 33 հազար դրամ գումար հատկացրեց ՀՀ Ազգային ժողովին: Այս գումարից 33 մլն 150 հազար դրամը`«Տրանսպորտային սարքավորումներ» հոդվածով. նախատեսված է այդ 33 մլն 150 հազար դրամն ուղղել Ազգային ժողովի և «Տոյոտա Երևան» ՍՊԸ-ի միջև 2013 թ. դեկտեմբերի 20-ին կնքված պայմանագրի շրջանակներում «Toyota Land Cruiser» մակնիշի 4.6 լ շարժիչի աշխատանքային ծավալով ավտոմեքենայի դիմաց վճարում կատարելուն: 21 մլն 883 հազար դրամն էլ ԱԺ-ին հատկացվեց «Վարչական սարքավորումներ» հոդվածով, և այդ 21 մլն 883 հազար դրամից 17 մլն դրամը պետք է ուղղվի ԱԺ վարչական մասնաշենքը ժամանակակից տեսահսկվող համակարգով վերազինելու համար պահանջվող ծախսերին, որը, ըստ կառավարության, խիստ անհրաժեշտ է` պայմանավորված անվտանգության խնդիրներով:

Առաջին հայացքից պարզ ու հասկանալի է: ԱԺ-ին, իհարկե, պետք են ծառայողական մեքենաներ, ու այդ մեքենաները պետք է ձեռք բերվեն: Բայց ուշադրություն դարձնենք «մանրուքներին»:

Toyota Land Cruiser ավտոմեքենան, որի համար պետությունը հարկատուների հաշվին ստիպված եղավ վճարել 33 մլն 150 հազար դրամ կամ մոտ 80 հազար ԱՄՆ դոլար, շքեղ մեքենա է: Եվ երբ լրագրողները հարցնում են, թե այսօրվա սոցիալական ծանր պայմաններում արժե՞ նման շքեղ մեքենա գնել, ֆինանսների նախարար Գագիկ Խաչատրյանն ասում է, թե միշտ կարելի է սոցիալական վիճակի հետ կապված հարցադրումներ անել, բայց մեքենաներն ու սոցիալական վիճակն իրար հետ համադրելի չեն…

Այս ուշագրավ դիտարկումն անելիս պարոն նախարարը, անկասկած բաց է թողել տեղի պարագան. նայած` որտեղ: Հայաստանո՛ւմ համադրելի չեն: Իհարկե, երկրի աղքատիկ բյուջեն և բնակչության մեկ երրորդի աղքատությունը այդ նույն բնակչության ընտրած ու հարկերի հաշվին վարձատրվող մարդկանց քմահաճություններին բնավ համադրելի չեն:

Իսկ ընդհանրապես մեքենաներն ու սոցիալական վիճակը միշտ էլ համադրելի են

Օրինակ` նույն օրը, երբ կառավարությունը ԱԺ-ին տրամադրեց վերոհիշյալ գումարը, նույն նիստի ժամանակ էլ Սյունիքի մարզպետարանին 4 մլն 552,2 հազար դրամ գումար հատկացրեց Մեղրիի տարածաշրջանի գյուղատնտեսությունը զարգացնելու և բնակչության կողմից անհատական ոռոգման պոմպերով օգտագործված էլեկտրաէներգիայի արժեքը փոխհատուցելու նպատակով: Այդ գումարով Մեղրիի տարածաշրջանի 72 շահառուների կողմից 2013 թ. ընթացքում անհատական ոռոգման պոմպերով օգտագործած 4 մլն 552,2 հազար դրամ գումարի չափով էլեկտրաէներգիայի ծախսը փոխհատուցվեց: Ընդ որում, կառավարությունը նշում էր, որ հաշվի առնելով տարածաշրջանի ռազմավարական նշանակությունը և գյուղատնտեսական աշխատանքների բնականոն ընթացքի ապահովումը, ինչպես նաև բնակչության ցածր կենսամակարդակը` անհրաժեշտություն է առաջացել փոխհատուցելու այդ ծախսերը: Իսկ Մեղրիի պես քանի՞ շրջան կա, որտեղ նման ծրագրերն ուղղակի սոցիալական մեծ խնդիրներ կարող էին լուծել: Հաշվենք ինքնուրույն, եթե ԱԺ-ի 33 միլիոնանոց ամենագնացի փոխարեն այդ գումարի կեսը ծախսվեր, քանի՞ նման ծրագիր կարելի էր իրականացնել:

Սա դեռ մի կողմ. մեկ այլ տեսանկունից նայենք հարցին: Սահմանամերձ կամ ավելի ճիշտ` սահմանապահ գյուղեր կան, որոնք պարբերաբար ենթարկվում են հակառակորդի գնդակոծության, օրինակ` Չինարին, Բարեկամավանը, Ներքին Կարմիրաղբյուրը և այլն, որոնք գյուղտեխնիկայի խնդիր ունեն: Չինարիում, օրինակ, կոմբայն չկա, ուրիշ գյուղերի կոմբայնավարներն էլ չեն գնում Չինարի հունձի, որովհետև կրակոցներից վախենում են: Ու Չինարին ամեն տարի բերքահավաքի շրջանում լուրջ խնդիրներ է ունենում:

Մեկ ոչ թանկ, թեկուզ` ռուսական արտադրության կոմբայնը արժի մոտ 78 հազար դոլար: Սակայն, ինչպես ժամանակին նշում էր գյուղատնտեսության փոխնախարարներից մեկը, ռուս գործընկերների հետ բանակցությունների արդյունքում հնարավոր է այդ կոմբայնը ներկրել մոտ 50 հազար դոլարով: Ու հիմա համեմատենք` ԱԺ-ի համար 80 հազար ԱՄՆ դոլարով գնված Toyota Land Cruiser-ն է ավելի կարևո՞ր, թե՞ սահմանապահ գյուղի կոմբայնը: Կամ ԱԺ-ի 17 մլն դրամի տեսահսկման համարգ տեղադրելն ու եկող-գնացողին հետևե՞լն ավելի շատ կարող է երկրի ավտանգության հարցերը լուծել, թե՞ սահմանապահ ժողովրդին սահմանին պահելը` այդ գումարներով նրանց համար սոցիալական նշանակության հարցեր լուծելով կամ գոնե գյուղտեխնիկայով նրանց ապահովելով…

Ընտրությունը թանկի ու թանկարժեքի միջև կանգ է առնում թանկարժեքի վրա

Իհարկե, լրագրողների «Իսկ մոտ 80 հազար դոլարանոց մեքենաների փոխարեն ավելի համեստ մեքենաներ չի՞ կարելի գնել» հարցին ֆինանսների նախարար Գագիկ Խաչատրյանն էլ ավելի ուշագրավ պատասխան է տվել. «Գիտե՞ք ինչ կա, պետք է հարցնել նրանց, ովքեր գնում են մեքենաները»:

Շատ լավ, բայց ֆինանսների նախարարը, որի ղեկավարած սուպերնախարարության գործառույթների մեջ նաև մտնում են պետական ծախսերի վերահսկողական որոշ գործառույթներ, այդ հարցը գնողներին տվե՞լ է, թե ինչու 80 հազար դոլարանոց մեքենա, և ոչ, օրինակ` 25-30 հազար դոլարանոց: Մինչդեռ Գագիկ Խաչատրյանը փորձում էր արդարացնել գնումը` նշելով, որ եթե վերցնենք, վերլուծություն անեք ծախսային մասերը, ապա նախկինում սովետական մեքենաներ են եղել, դրանց բենզինի և սպասարկման ծախսերն ավելի թանկ են նստում երկար հատվածի համար, քան այն մեքենաներինը, որոնք գնվում են:

Այ քեզ նորություն: Չգիտենք, թե ինչ հաշվարկներ են կատարել ու ինչ վերլուծություն արել Գագիկ Խաչատրյանն ու 80 հազար դոլարանոց մեքենա գնելու որոշում կայացրած մարդը, բայց մի բան ակնհայտ է` թե՛ սովետական, թե՛ ժամանակակից ռուսական և թե՛ ներկայիս միջազգային շատ ճանաչված ավտոարտադրողների մեքենաների պահեստամասերի և սպասարկման ծախսերն ուղղակի անհամեմատելի են 4.6 լիտր աշխատանքային ծավալով շարժիչ ունեցող նոր Toyota Land Cruiser-ի հետ, որի միայն մեկ լուսարձակի գինը մոտ 1000-2000 ԱՄՆ դոլար է: Բայց երբ լրագրողները դիտարկում են, որ Տոյոտան էլ թանկարժեք ու թանկ պահվող մեքենա է, կարող էին ավելի համեստ մեքենա գնել, ֆինանսների նախարարը փորձում է արդարացնել, թե կարող էին, բայց որ գնել են, ուրեմն անհրաժեշտություն կա. «Երևի լեռնային շրջաններ այցելությունների համար»:

Իհարկե, վատ չէ ու պետք է լեռնային շրջաններ այցելելու համար ավտոպարկում համապատասխան արտաճանապարհային կարողություններով օժտված մեքենա ունենալ: Իհարկե, Toyota Land Cruiser-ը հիանալի արտաճանապարհային է: Բայց լեռնային շրջանների այցելությունների համար կարելի էր գնել, օրինակ, Kia-ի արտաճանապարհայիններից, թեկուզ` ամենաթանկը, որն իր հատկանիշներով ամենևին չի զիջում Toyota Land Cruiser-ին, գնային առումով, սակայն, մոտ 2-3 անգամ ավելի էժան է: Ի դեպ, ՊՆ-ն, որն արտաճանապարհայինների կարիքը, թերևս, ամենից շատ է զգում, հենց Kia-ներ է օգտագործում: Կամ նույն Toyota-ից, բայց ոչ թե Land Cruiser, այլ, օրինակ` անհամեմատ ավելի էժան Highlander, որը դարձյալ, հիանալի ամենագնաց է:

ԱԺ մեծապատիվ պարոններին թանկարժեք մեքենաներով լեռնային շրջաններ տեղափոխելը մի՞թե ավելի կարևոր է Հայաստանի համար, քան նույն գումարները նույն լեռնային բնակավայրերի կարիքներին ուղղելը:

 

Tags: , ,