Սուտը և ստեղծագործական ունակությունները նույնն են: Այդպիսի եզրակացության են եկել գիտնականները: Ըստ վերջին հետազոտությունների` այս կամ այն գործողության կատարման հետ կապված սուտը կարող է մեծացնել ստեղծագործական ունակությունները` ստիպելով մարդկանց ավելի քիչ պարտավորված լինել սովորական կանոնների նկատմամբ:
«Ընդհանրապես, «կանոնները նախատեսված են խախտելու համար» արտահայտությունը նույն արմատներն ունի ստեղծագործության ունակության հետ: Այսինքն` թե´ ստեղծագործելը, թե´ ստելը իրականուն կանոնների խախտում են», – ասել է Հարվարդ բիզնես դպրոցի հետազոտության ղեկավար Ֆրանչեսկա Ջինոն: Անազնվության և ստեղծագործության միջև կապը ուսումնասիրելու համար Ջինոն և իր գործընկեր Սկոտ Ուիլթերմութը մի շարք փորձեր են կատարել, նույնիսկ խրախուսել մարդկանց ստել: Մասնակիցներին ասել են, որ կփոխհատուցվեն մի շարք մատրիցաների հիման վրա, որոնք կարողանան լուծել: Մասնակիցները ներկայացրել են երեք բառ, օրինակ` ցավ, ուս, քրտինք, այնուհետև նրանց խնդրել են չորորդ բառն արտահայտել, օրինակ` ցուրտ:
Ջինոն և Ուիլթերմութը պարզել են, որ մասնակիցների մոտ 59 տոկոսը ստել են փորձի ժամանակ, այդպիսով խաբելով մատրիցաներին կարծես ասոցացվել են ստեղծագործական մտածողության խթանի հետ: Լրացուցիչ տվյալները վկայել են, որ ստելը կարող է խրախուսել հետագա ստեղծագործական ունակությունները և ավելի շատ խախտել կյանքի կանոնները: Սակայն խնդիրն այն է, որ դա կարող է հանգեցնել ոչ բարոյական վարքագծի: Ավելի վաղ հետազոտության ժամանակ Ջինոն պարզել է, որ խրախուսելով կաղապարային մտածելակերպը կարող է հանգեցնել մարդկանց ավելի անազնիվ որոշումներ կայացնելուն և բախվել բարոյական երկընտրանքին:
«Այդ երևույթի ուսումնասիրությունը կենտրոնանում է ավելի շատ անազնվության հետևանքների վրա` մեծացնելով ստելու հնարավորությունը: Գուցե դա է պատճառը, որ անազնվությունն այդքան տարածված է մերօրյա կյանքում և մարդիկ դառնում են ավելի ստեղծագործող, իսկ ստեղծագործական ունակությունները շատ հարմար պատճառաբանություն են մեր անբարոյական վարքի համար», – նշել է Ֆ. Ջինոն:
Այժմ գիտնականները շարունակում են հասկանալ, թե մարդիկ ինչպես են արձագանքում այն ժամանակ, երբ անազնվությունն ու ստեղծագործականությունը համակցվում են:
Tags: գիտական հետազոռություններ