Այսօր լրանում է Չեռնոբիլյան աղետի 27 տարին: 2004-ից ԱՊՀ երկրներում այս օրն անց է կացվում Ռադիացիոն աղետների ու վթարների միջազգային օր:
1986-ի ապրիլի 26-ին ԱԷԿ-ի 4-րդ էներգաբլոկի պլանային կանգնեցման ու փորձարկման հետևանքով պայթյուն ու հրդեհ եղավ: Այդ վթարը ամենախոշորն էր ատոմային էներգետիկայի տեխնածին վթարների պատմության մեջ: Վթարի այսպես կոչված, “ակտիվ փուլը” տևեց 10 օր: Փորձագետների տվյալներով, վթարի հետևանքով արտանետվել է շուրջ 50 մլն կյուրի ռադիոակտիվ նյութ, ինչը հավասարազոր է Հիրոսիմայի վրա 1945-ին նետված ատոմային ռումբի 500-ապատիկի պայթյունի: Ռադիոակտիվ աղտոտման ենթարկվեց նախկին ԽՍՀՄ-ի 155 հազար քմ տարածք` 6 945 000 բնակչությամբ: Մինչ օրս այդ տարածքներում բնակվում է 5 մլն մարդ: Վթարի օրը ճառագայթման մեծ չափաբաժիններ ստացան աշխատակազմի 600 անդամներ.մի քանի ամսում նրացից 28 մահացավ ճառագայթային հիվանդությունից: Ճառագայթահարվեցին նաև վթարի հետևանքները մեկուսացնող 600 հազար մարդիկ:
Ռադիոակտիվ տարրերի արտանետումները դադարեցին միայն 1986-ին կառուցված “ծածկով”: Այդ օրվանից 4-րդ էներգաբլոկը գտնվում է սարկոֆագի տակ, որի ներքո դեռևս 180 տ թույլ հարստացված ուրան- 235 կա, ռադիոակտիվ մետաղ, բետոն , ապակենման զանգված, ինչպես նաև 35 տ ռադիոակտիվ փոշի` ընդհանուր` 2 մլն կյուրի ակտիվությամբ:
2009-ին Ուկրաինայի Գերագույն ռադան համապետական օրենք ընդունեց Չեռնոբիլյան ԱԷԿ-ը շահագործումից հանելու ու “Ծածկը” էկոլոգիապես անվտանգ համակարգի վերածելու վերաբերյալ: Օրենքն ուժի մեջ մտավ 2010-ի հունվարի 1-ին: Չեռնոբիլյան ԱԷԿ-ը ամբողջովին պետք է վերացվի 2065-ին:
Tags: աղետ