Մինչ Թուրքիայում քննարկվում են օրերս կայացած ՏԻՄ ընտրություններն ու դրանց արդյունքները, «Ակօս»-ը որոշել է այս թեմային անդրադառնալ մեկ այլ տեսանկյունից: «Ակօս»-ը փորձել է ներկայացնել, թե մինչև 1915 թվականը Թուրքիայում հայերով բնակեցված քաղաքներում այսօր որ կուսակցությունները ինչքան ձայն են հավաքել: Ուսումնասիրության արդյունքնում պարզվել է, որ ժամանակին հայաբնակ քաղաքները այսօր ընտրել են հիմնականում ԱԶ և ԱՇ կուսակցություններին:

Քոզան-(Սիս, Ադանա) ԱՇԿ 47%, ԱԶԿ 42%

Կիլիկիայի սրտում տեղակայված Քոզանի վիլայեթի վարչական կենտրոն հանդիսացող Սիսը հայ թագավորների մայրաքաղաքն էր: 1914 թվականին այստեղ ապրող 8 հազար բնակիչներից 5600-ը հայեր էին: 1902 թվականին Սսի 7 հայկական դպրոցներում 641 աշակերտ էր սովորում:

Թալաս (Կայսերի) ԱԶԿ 47%, ԱՇԿ 41%

Կայսերիից 5 կմ հարավ-արևելքում տեղակայված Թալաս քաղաքում 20-րդ դարասկզբին 1894 հայ էր բնակվում՝ կազմելով բնակչության 42 տոկոսը: Չնայած ժամանակի ընթացքում տեղի ունեցած փոփոխությունների՝ այսօր քաղաքում դեռ շատ բան է հիշեցնում երբեմնի հայկական անցյալի մասին:

Շապինգարահիսար (Գիրեսուն) ԱԶԿ 41%, ԱՇԿ 32%

17-րդ դարասկզբին այս քաղաքում 1600 հայկական տուն կար: Հայերը բավական բարեկեցիկ էին ապրում և զարմանալի չէ, որ 1895 թվականին 5 հազար հայի սպանությունից հետո թուրքերի սահմանափակ ունեցվածքը մեծապես ավելացավ: Այնուհանդերձ, մինչ Առաջին համաշխարհային պատերազմը այստեղ դեռևս 4918 հայ էր ապրում՝ կազմելով բնակչության մեծամասնությունը:

Մելիքղազի (Գերմիր/Կայսերի) ԱԶԿ 61%, ԱՇԿ 25%

Գերմիրը 365 հոգանոց հայկական բնակչություն ունեցող մարդաշատ մի քաղաք էր: Հիասքանչ գմբեթով Սուրբ Ստեփանոսի եկեղեցին տարածաշրջանի ամենահին կառույցներից էր: Գյուղի բնակիչները, հայտնի լինելով որպես հմուտ վաճառականներ, առևտուր էին անում ողջ Անատոլիայի հետ:

Քեմալիյե (Ագն/ Էրզինջան) ԱԶԿ 52%,  ԱՇԿ 43%

Քեմալիյում՝ 7700 հայ և 6 հազար թուրք բնակիչ ունեցող քաղաքում, 20-րդ դարասկզբին մոտ 300 վաճառական կար: Գյուղատնտեսության համար հարմար տարածքների բացակայությունն ու շուկաներում տեղական արհեստի գործերի սակավությունը պատճառ էին դարձել, որպեսզի հայերը զբաղվեն առևտրով և ֆինանսական գործերով:

 

 

Բայբուրդ ԱԶԿ 52%, ԱՇԿ 38%

Բաբերդ/Բայբուրդում 3500 հայ, 2200 թուրք և 500 հույն էր բնակվում: Քաղաքում մեծ և փոքր մոտ 400 արհեստավոր էր գործում՝ կտորի ներկարարներ, մոմագործներ, մետաքսյա և բրդյա գորգագործներ, զինագործներ, ոսկերիչներ և այլն: Բացի 3 կրթօջախներից, որտեղ 420 աշակերտ էր սովորում, ավանի կենտրոնում հայերին պատկանող բազմաթիվ կրոնական կառույցներ կային:

Էլյազըգ (Հարփութ) ԱԶԿ 55%, ԱՇԿ 29%

Հարփութում 39 հազար 788 հայ էր ապրում: Այստեղ կար 67 եկեղեցի, 9 վանական համալիր և երկու դպրոց, որտեղ սովորում էր 8660 աշակերտ:

 Անկախ

Tags: թուրքիա, հայկական քաղաքներ, ՏԻՄ ընտրություններ