“Առաջին Հանրապետության հռչակումը խորհրդանշում է ոչ միայն անկախություն, այլ նաև հավատ սեփական ուժերի նկատմամբ: 1915թ.-ին ցեղասպանության ենթարկված ժողովուրդը կարողացավ ուժ գտնել իր մեջ ու հաղթանակ տանել թշնամու` տասնամյակների, եթե չասենք հարյուրամյակների պատմություն ունեցող կանոնավոր բանակի նկատմամբ”,-այս մասին լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ խոսելով Մայիսյան հերոսամարտերի  և Առաջին Հանրապետության անկախության հռչակման, բացթողումների ու անելիքների մասին` նշեց պատմաբան, ԵՊՀ դասախոս Գևորգ Մելքոնյանը:

Բանախոսը հատուկ կարևորությամբ նշեց, որ Սարդարապատի, Ղարաքիլիսայի ու Բաշ Ապարանի հաղթանակը վեր էր կուսակցական պատկանելությունից. բոլորը դարձան մեկ ուժ` դիմակայելու արտաքին սպառնալիքներին:

Գևորգ Մելքոնյանը ցավով արձանագրեց նաև, որ սա մեծ տոն է, սակայն հերոսամարտը կերտողների անունները երիտասարդ սերնդին հայտնի չեն և մեծ խնդիր կա այդ հերոս կերպարները նոր սերնդին դաստիարակելու հարցում: Ընդհանուր առմամբ, բանախոսի կարծիքով, Հայաստանի Առաջին Հանրապետության հռչակումը վերագնահատելու խնդիր ունենք:

Անդրադառնալով Հայոց Ցեղասպանության 100 ամյակին առթիվ կազմակերպվող միջոցառումներին մասնակցելու նպատակով ՀՀ նախագահի կողմից Թուրքիայի իշխանություններին, մասնավորապես` Թուրքիայի նախագահին Հայաստան հրավիրելուն, Գևորգ Մելքոնյանը այդ նախաձեռնությունը համարեց ճիշտ դիվանագիտական քայլ, որով մեկ անգամ ևս ցույց տվեցինք, որ պատրաստ ենք երկխոսության, բայց դրա հիմքում ընկած է Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը: Միաժամանակ, բանախոսը 100-ամյակին ընդառաջ Թուրքիայի նախագահի կամ արտգործնախարարի կողմից Հայաստան այցն ու անմեղ զոհերի հիշատակի առջև  նրանց խոնարհումը հավանական չհամարեց: