Հայկական ճարտարապետությունն ուսումնասիրող հիմնադրամը հրապարակել է «Քեսաբի շրջանի պատմական հուշարձանները» խորագրով գիրք: Հեղինակն է Րաֆֆի Քորթոշյանը: Այս մասին այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց Հայկական ճարտարապետությունն ուսումնասիրող հիմնադրամի նախագահ Սամվել Կարապետյանը: «Քեսաբին նվիրված առաջին գիրքն է: Այն Մեծ Հայքից դուրս գտնվող  հուշարձաններին նվիրված երկրորդ գիրքն է: Մինչ այս Պատմական Հայաստանի տարածքն է հիմնականում ուսումնասիրվել: Առաջին նման ուսումնասիրությունը «Հալեպի պատմական հուշարձաններ» գիրքն էր», – ասաց նա` տեղեկացնելով, որ  այժմ արդեն հրատարակության են հանձնվել հինգ գիրք Կոտայքի մարզի հուշարձանների վերաբերյալ:

Հեղինակը` Րաֆֆի Քորթոշյանն պատմեց, որ գրքի դաշտային ուսումնասիրությունը սկսվել է 2010 թվականին: Քեսաբի շրջանի հուշարձանաները չափագրվել և լուսանկարվել են; «Մարտին տեղի ունեցած բռնագրավումից հետո, երբ սպառնալիք առաջացավ, որ այդ կոթողները այլևս  նույն վիճակում չեն մնա, մենք որոշեցինք, որ ժամանակն է մեր ուսումնասիրությունները հրատարակելու», – ասաց նա, հավելելով, որ այն օրը , երբ գիրքը հրատարակության հանձնվեց` իրենք տեղեկացան , որ Քեսաբը ազատագրվել է. այդ պատճառով գիրքը նվիրել է նրանց, ովքեր «պայքարեցին քեսաբցիների` հայրենի բնօրրան վերադառնալու արդար իրավունքի համար»:

Րաֆֆի Քորթոշյանը նշեց, որ իր ունեցած տվյալների համաձայն Քեսաբի հուշարձանները զինյալների և թուրքերի հարձակումների հետևանքով մեծ վնասներ են կրել. «Եկեղեցիներ և անգամ գերեզմաններ են վնասվել, կան գերեզմանափորության դեպքեր թալանի նպատակով, ինչն ակնհայտորեն թուրքերի ձեռագիրն է, քանի որ ես երբեք արաբ ժողովորդի կողմից նման գործողությունների մասին չեմ լսել», – ասաց նա:

Նրա խոսքով` Սիրիայի այլ շրջաններում գտնվող պատմամշակութային արժեք ունեցող հուշարձանները ևս մեծ վտանգի տակ են: Հալեպի ռմբակոծությունների ժամանակ ռումբ է ընկել հայկական գերեզմանոցի վրա: Ավիրվել են տապանաքարերը, որոնց վրա գրված էին, թե որտեղից էին այդ մարդիկ եկել Սիրիա, իսկ դա հիմնականում Արևմտյան Հայաստանն էր:

 

Անկախ

Tags: հուշարձաններ, Սամվել Կարապետյան, Սիրիա, Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբ