Երրորդն, ով սատար եղավ մեր գործին, պոլսեցի Հրանտ Դինքն էր. Ռագըբ Զարաքոլու

«Հայոց ցեղասպանությունը Օսմանյան կայսրությունում. վերապրածների վկայություններ» եռահատոր ժողովածուի թուրքերեն տարբերակը ներկայացվում է աշխարհին:

«Հայոց ցեղասպանությունը Օսմանյան կայսրությունում. վերապրածների վկայություններ» եռահատոր ժողովածուի թուրքերեն տարբերակ

Թուքիայում օրերս հրատարակվել է «Հայոց ցեղասպանությունը Օսմանյան կայսրությունում. վերապրածների վկայություններ» արխիվային փաստաթղթերի եռահատոր ժողովածուի` մեկ հատորում զետեղված թուրքերեն թարգմանությունը: Բացառիկ ժողովածուն ընդգրկում է 1916-1917 թթ. վկայություններ:

«Հայոց ցեղասպանությունը Օսմանյան կայսրությունում. վերապրածների վկայություններ» եռահատոր ժողովածուի թուրքերեն տարբերակ

Հսկայական հետազոտական նյութը լրագրողներին ներկայացրին ու դրա պատմաքաղաքական և իրավական նշանակության մասին խոսեցին  «Հայոց ցեղասպանությունն Օսմանյան Թուրքիայում. վերապրածների վկայություններ» արխիվային փաստաթղթերի եռահատոր ժողովածուի` մեկ հատորում զետեղված թուրքերեն թարգմանության հրատարակիչ Ռագըբ Զարաքոլուն,   Հայաստանի ազգային արխիվի տնօրեն Ամատունի Վիրաբյանը, «Վան» ՀԿ պատվավոր նախագահ Ռուբեն Գալչյանը:

“Այս գիրքը օպերատիվ աշխատանքի արդյունք է, կատարվել է տաք-տաք` Ցեղասպանությունից անմիջապես հետո հավաքված փաստերից և դրանում առկա են գիտակցորեն բարձրացված բազում հարցեր: “Կապույտ գրքից” հետո այս գիրքը ամենակարևորներից է, քանի որ նրանում զետեղված են 1916թ.-ի  վկայությունները”,-նշեց Ռագըբ Զարաքոլուն:

«Հայոց ցեղասպանությունը Օսմանյան կայսրությունում. վերապրածների վկայություններ» եռահատոր ժողովածուի թուրքերեն տարբերակ

 

1500 օրինակով լույս տեսած թուրքերեն տարբերակը ներկայացվելու է ողջ աշխարհին, իսկ Ռագըբ Զարաքոլուն կարծում է մերժողականության էությունը հետևյալն է.  երբ ինչ-որ բան կեղծում են, ստում են, այն դառնում է շարունակական, ստիպված են լինում կեղծել ամեն ինչ, նոր փաստեր հնարել, այլ կերպ` ջնջել բոլոր հնարավոր տեղերից հայի անունը:

“Այս ամենն ինձ հիշեցնում է Ջորջ Օրուելի “1984” կոչվող վեպը, որտեղ խոսվում է մասնագետների մասին, ում աշխատանքը փաստաթղթեր ոչնչացնելն է ու նորերի ստեղծումը` նոր իրադրությանը համապատասխան”,-նշեց Ռագըբ Զարաքոլուն` ավելացնելով.

“Սա պայքար է որ սկսել ենք 1990-ականներից կնոջս հետ: Պայքարի սկզբում թուրքական հասարակության մեջ միայնակ էինք և 1993թ.-ին, երբ առաջին գիրքը հրատարակեցինք, մեր դռնից ներս մտնելու քաջություն ունեցան միայն երկու տարեց հայ: Գիրքն անմիջապես արգելվեց, հոտո նորից տպագրեցինք, իսկ երրորդն, ով հետաքրքրվեց մեր գործով, պոլսեցի Հրանտ Դինքն էր, ով իր վրա վերցրեց անօրինական ձևով 1000 գիրք տարածելու գործը”,-պատմեց Ռագըբ Զարաքոլուն:

“Անկախ”-ի այն հարցին, թե, որպես Թուրքիայի քաղաքացի,  գիտակցաբա ՞ ր է գնում այս պայքարին, եթե Հայոց Ցեղասպանության ճանաչումը և պատմական արդարության վերականգնումը հետևանքներ է ունենալու Թուրքիա պետության համար, Զարաքոլուն պատասխանեց.

“Իհարկե, ընդունելը ամենահեշտ գործն է, իսկ Թուրքիա պետությունը գիտակցում է, որ Հայոց Ցեղասպանության ճանաչումից հետո այլ փուլեր են գալու, իսկ դրանցից խուսափելու համար ուզում է խնդիրը այսօրվա վիճակի մեջ պահպանած լինի: Սակայն միայն Թուրքիա պետությունը չէ, նաև մեծ պետություններն էլ պատասխանատվություն ունեն այստեղ: Ամերիկայում ապահովագրական ընկերությունների դեմ հարուցված գործը չեզոքացվեց, իսկ պատճառաբանությունն այն էր, որ ԱՄՆ-ն պաշտոնապես չէր ճանաչել Ցեղասպանությունը: Բոլոր նահանգապետերը, ղեկավարները` այդ թվում Օբաման, Փելոզին, խոսում են Ցեղասպանության մասին, ընդունում այն, բայց երբ հարցը կոնկրետանում է,  հասնում իրենց պետություններին, բոլորն էլ մոռանում են դրա մասին”:

Նշենք նաև, որ վաղը` հուլիսի 3-ին, ժամը 19:00-ին, “Առնո Բաբաջանյան” ֆիլհարմոնիկ փոքր համերգասրահում  տեղի է ունենալու «Հայոց ցեղասպանությունը Օսմանյան կայսրությունում. վերապրածների վկայություններ» եռահատոր ժողովածուի թուրքերեն տարբերակի շնորհանդեսը:

Tags: , , ,