Պենտաս – Pentas

Пентас-ланцетовидный1Տորոնազգիների ընտանիք, որի մեջ մտնում են երկշաքիլավորների դասին պատկանող  բույսեր`թփեր, խոտաբույսեր,ծառեր,լիաններ (Rubiaceae):

Հայրենիքը`Աֆրիկա

Ծաղկում է գարնանից աշուն:

Աճը` Արագ:

Լույսը` պայծառ, բույսը սիրում է արևի ուղիղ ճառագայթներ, ստվերը կարող է պետք գալ միայն ամռան ուժեղ շոգին:

1266266413_pentasՋերմաստիճանը` գարնան և ամռան ամիսներին 20-25°С: Աշնան-ձնռան ամիսներին ցանկալի է բույսի համար ստեղծել զով ջերմաստիճան (մոտ  16°С, ոչ ցածր  քան 10°С) :

Ջրելը` գարնան և ամռան ամիսներին առատ, հողի վերին շերտը չորանալու ժամանակ, իսկ  աշնան-ձմռան ամիսներին ջրելը կրճատում են:

Օդի խոնավությունը`ամբողջ ժամանակ ցանկալի է պահել օդի խոնավությունը ոչ ցածր քան 60%-ը:

Պարարտացումը` գարնան-ամռան ամիսներին  երկու շաբաթը մեկ պարարտացնում են ազոտի հարստացմամբ կոմպլեքս պարարտանյութերով:

Հանգստի ժամանակը`տան պայմաններում`  հոկտեմբերից փետրվար:  Լուսավորության և օդի խոնավության նվազման հետ  բույսին տեղավորում են լուսավոր տեղ և չափավոր ջրում:

pentas_lanceolataՏեղափոխումը` երիտասարդ բույսերին ամեն տարի, մեծերին`երկու տարին մեկ :

Բազմացումը` սերմերով և կտրոններով:

Տորոնազգիների(Rubiaceae) ընտանիքի Պենտաս տեսակը (Pentas) մոտ 50 տարատեսակներ ունի: Դրանք տարածված են արևադարձային և մերձարևադարձային Աֆրիկայում, Մադագասկար կղզում:

Մշտականաչ թփերն ու խոտաբույսերն ունեն պառկած կամ ուղիղ ցողուններ,տերևները ձվաձև  կամ սուր   են: Ծաղիկները հավաքված են հովանոցաձև ծաղկաբույլի մեջ` վերևում: Բնակարաններում  նրանք կարմիր, վարդագույն, սպիտակ և մանուշակագույն ծաղիկներով գեղեցիկ բույսեր են: Մշակվում է տարածված մի տեսակը  P. lanceolata (P. carnea):

Բնակարանային ծաղկաբուծության մեջ հիմնականում աճեցնում են նշտարաձև Պենտասը (Р. lanceolata):Բույսը կարելի է աճեցնել բոլոր լուսավոր պատուհաններին, բացի հյուսիսայինից, ընդհանուր օգտագործման սենյակներում, հով ձմեռային այգիներում  և ամռանը `դրսում:

Pentas1Տեսակները`

Նշտարաձև Պենտաս(Pentas lanceolata (Forssk.) Deflers): Հոմանիշը` խոտային Պենտաս(P. carnea): Հայրենիքը `արևադարձային Աֆրիկա: Թուփ կամ թփանման բազմամյա խոտաբույս, հիմքի մասում փայտացած: Պարբերաբար ձևավորման դեպքում հասնում է  50 սմ: Տերևները  բաց կանաչ են, նշտարաձև , 5-7սմ երկարությամբ, աղվամազոտ: Ծաղկաբույլը վահանաձև է,  10սմ տրամագծով, կախված տեսակից սպիտակ, վարդագույն, կարմիր և մանուշակագույն ծաղիկները խողովակաձև են աստղանման ծայրով: Ծաղկում է գարնանից աշուն:

фото Пентаса ланцетовидного фото Пентаса ланцетовидного сорт Nova фото Пентаса ланцетовидного сорт Kermesina
Pentas lanceolata Pentas lanceolata ‘Nova’ Pentas lanceolata ‘Kermesina’

 

Բույսը հակված է երկարելու և մերկանալու, այդ պատճառով ցողունի ծայրը ժամանակ առ ժամանակ հարկավոր է կսմթել: Ցողունների ծայրերը հաճախակի կսմթում են ճյուղավորումն արագացնելու համար: Լավ կլինի թույլ չտալ Պենտասին աճել  45սմ-ից ավել: Կսմթումից ստացած կտրոնները կարելի է օգտագործել արմատակալման համար: Ցանկալի է երկու-երեք տարի հետո Պենտասը կտրոնների օգնությամբ նորացնել: Եթե ցանկանում եք, որպեսզի բույսը ծաղկի օգոստոս-սեպտեմբեր ամիսներին, ապա հեռացրեք ժամանակից շուտ հայտնված կոկոնները:

Հնարավոր դժվարությունները`

Ոչ բավարար լուսավորության դեպքում Պենտասը ձգվում է և կորցնում իր կայունությունը: Բույսը պահանջում է հարստացված հող, բայց զգայում է հողում աղերի ավելցուկի նկատմամբ:

Հողի չորանալու, ազոտի  և հատկապես երկաթի  պակասության դեպքում տերևները  դեղնում են: Հավանական վնասատուներն են սարդոստայնային տիզը և ուտիճը:

Ավելացնենք նաև, որ Տորոնազգիներին պատկանող Տորոն բույսի արմատից ալիզարին ներկանյութն են ստանում, որը ժամանակին շատ հարգի էր և բույսը հատուկ մշակում էին այդ ներկանյութի համար:

 

Tags: , , ,