ՁԻԱՀ-ից մահացած հայտնի մարդիկ

ՆուրիևՁԻԱՀ-ը մնում է չհաղթահարված սպառնալիք: 1981-ի մայիսի 5-ին  ՁԻԱՀ-ն առաջին անգամ ընդգրկվեց Հիվանդությունների գրանցամատյանում, իսկ 1983-ից որոշվեց ամեն տարի մայիսի 3-րդ շաբաթը նշել ՁԻԱՀ-ից մահացածների հիշատակի օր, որի նպատակն է բնակչության ուշադրությունը սևեռել այդ խնդրին: Աշխարհի ավելի քան 100 երկրում պետական ու հասարակական կազմակերպությունները նշում են այդ օրը:

ՁԻԱՀ-ի առաջին զոհն ամերիկացի ավանգարդ կատարող Կլաուս Նոմին էր: Նրա հիվանդության մասին հայտնի դարձավ 1983-ին. ընկերները փորձում էին գումար հավաքել նրա բուժման համար, մինչդեռ բժշկությունն այդ հիվանդության ուսումնասիրման  առաջին քալերն էր անում, ու դեղամիջոցները միայն մշակման փուլում էին գտնվում: «Հուզիչ ծաղրածուն», ինչպես ժամանակակիցներն էին անվանում գերմանացի Կլաուս Նոմիին, մահացավ 1983-ի  օգոստոսի 6-ին:

Նրա մահից մեկ տարի չանցած` հասարակայնությանը ցնցեց ևս մեկ մահ: Այս անգամ ՁԻԱՀ-ը պատճառ դարձավ, որ կյանքից հեռանա ֆրանսիացի փիլիսոփա և պատմաբան Մեշել Ֆուկոն: Նա Ֆրանսիայում առաջին  հոգեվերլուծության ամբիոնի հիմնադիրն է,  լայն ճանաչում է ստացել «Խելացնորությունն ու քաղաքակրթությունը» գրքի հրապարակումից հետո: Այդ աշխատության համար  նա դոկտորական աստիճան է ստացել: Կյանքի վերջին 2 տարին նա ծանր հիվանդ էր: 1984-ի հունիսի 2-ին ուշագնաց հոսպիտալացվեց, իսկ հունիսի 25-ին ՁԻԱՀ-ով պայմանավորված բարդություններից մահացավ:

1985-ին մահացավ «Սիրելին վերադառնում է» և «Ինտիմ զրույց» ֆիլմերում խաղացած դերերով հայտնի Ռոք Հադսոնը:  Պարզվեց, որ հոլիվուդյան գերաստղ  Հադսոնը  համասեռական է: Նրա իրական կյանքը  էկրանի սիրային դրամաների հակապատկերն էր: 1985-ի  օգոստոսին նա աշխարհը ցնցեց իր կյանքի պատմությունով: Դրանից երկու ամիս անց` հոկտեմբերի 2-ին, մահացավ Բևեռլի Հիլզում գտնվող իր շքեղ առանձնատանը:

ԱզիմովՁԻԱՀ-ի  հայտնի զոհերից է ամերիկացի ջազային երաժիշտ, շեփորահար ու բենդ-առաջնորդ, XX դարի ջազի պատմության մեջ մեծ հետք թողած  Մեյլս Դևիսը: Նա ծնվել է 1926-ին և մահացել 1991-ին: Ապրեց շատ հագեցած կյանքով, շատ զբաղված էր ու, ինչպես ինքն էր հայտարարում, կյանքից հեռանալու հեռանկարի մասին մտածելու ժամանակ անգամ  չուներ.«Դա ասես ցնորք լինի, ես պառկում եմ անկողնում ու մտածում երաժշտության մասին ու արթնանում այդ մտքով: Երաժշտությունը միշտ ինձ հետ է, ու ես շատ ուրախ եմ, որ այն ինձ չի լքել»:

ՁԻԱՀ-ից զոհված անվանիներից է  «Queen»  խմբի մենակատար Ֆրեդի Մերքյուրին, որը մի քանի տարի պայքարել է հիվանդության դեմ և դա թաքցրել շրջապատից:  Կարծիք կա, որ նրան մահվան հանգեցրեց այն ժամանակվա կյանքի բանաձևը` «Sex, drugs, Rock-n-roll»: 1991-ին  Լոնդոնում մամլո ասուլիսի ժամանակ նա պաշտոնական հայտարարություն արեց իր հիվանդության մասին, խոստովանեց, որ հիվանդ է  ՁԻԱՀ-ով: Վերջին 2 օրը նա նույնիսկ խոսել չէր կարողանում, գործնականում կորցրել էր տեսողությունը: Նա մահացավ 1991-ի նոյեմբերի 24-ին: Իսկ 1992-ի ապրիլի 20-ին տեղի ունեցավ նրա հիշատակին նվիրված համերգը: «Queen»  խմբի երաժիշտներն իրենց ընկերոջ անունով բարեգործական հիմնադրամ ստեղծեցին ու կուտակած միջոցներն ուղղում են ԱՄՆ բարեգործական այն ընկերություններին, որոնք օգնում են ՁԻԱՀ-ով հիվանդներին:

1992-ին ՁԻԱՀ-ից մահացավ ֆանտաստ գրող Այզեկ Ազիմովը: 1983-ին, երբ դեռ այդ հիվանդության մասին քիչ բան էր հայտնի, Ազիմովի սիրտը վիրահատեցին, ու նա դոնորական  արյունից վարակվեց ՄԻԱՎ-ով: Տարիներ անց, երբ կրկնակի վիրահատության կարիք զգացվեց, պատահաբար էլ հայտնաբերվեց հիվանդությունը: Վիրահատությունից ստիպված էին հրաժարվել: ՁԻԱՀ-ի ֆոնի վրա նրա մոտ զարգացավ սրտի անբավարարություն, իսկ 3 տարի անց`  մահացավ: Գրողի մահից 10 տարի անց միայն կինը պատմեց մահվան իսկական պատճառը:

Фредди Меркьюри,1993-ին ՁԻԱՀ-ից մահացավ բալետի հայտնի պարող Ռուդոլֆ Նուրիևը: Ենթադրվում է, որ նա նույնպես հիվանդանոցում  է վարակվել, վիրահատության ժամանակ, դոնորական արյունից: Նուրիևը մինչև վերջ պայքարում էր հիվանդության դեմ, նորույթներ փորձում և դասեր տալիս: Նա ՁԻԱՀ-ով ապրեց 12 տարի:

1993-ին այս հիվանդությունից մահացավ հայտնի թենիսիստ Արթուր Էշը, առաջին աֆրոամերիկացին, որը հաղթեց ԱՄՆ չեմպիոնատում: Նրա մոտ ՁԻԱՀ հայտնաբերվեց 1988-ին: Նրա սիրտը վիրահատվեց 1983-ին, և ենթադրվում է, որ նա ևս դոնորական  արյունից է վարակվել:

1986-ին ՁԻԱՀ-ից մահացավ ամերիկյան առաջին սուպերմոդելը` Ջիա Մարիա Քարանջին: Նա Ամերիկայում  առաջին կանանցից էր, որոնց մահվան պատճառը պաշտոնապես ՁԻԱՀ-ը հայտարարվեց: Նա 26 տարեկան էր, սակայն այդ կարճ կյանքի ընթացքում հասցրեց մոդելային բիզնեսի բարձունքները նվաճել` սկսելով շատ ցածրից, աշխատեց մեծ գումարներ, արժանացավ սիրո ու փառքի և այդ ամենը թաղեց թմրանյութերի մեջ:

2000-ի  փետրվարի 12-ին Իսրայելում հիվանդանոց տեղափոխեցին տկար, գիտակցությունը տեղը, սակայն թթվածնային դիմակով հազիվ շնչող մի կնոջ:Նա ուրիշի անունով էր գրանցվել կլինիկայում, սակայն շատ շուտով բոլորը ճանաչեցին իրենց սիրելի երգչուհուն` Օփրա Հազային: Ընտանիքը երկար ժամանակ չէր հրապարակում նրա հիվանդության պատճառը: Սակայն շուտով գաղտնիքը բացահայտվեց. Օփրան մահանում էր ՁԻԱՀ-ից, իսկ հիվանդության պատճառը նրա ամուսինն էր` Դորոն Աշկենազին, որը նույնպես մահացավ  կնոջ  վախճանից 14 ամիս անց: Բժիշկներն ասում էին, որ եթե Օփրան շուտ դիմեր մասնագետի, նրան կարող էին փրկել, երկարաձգել կյանքը: Սակայն նա ամաչում էր ու  փորձում էր թաքցնել այդ փաստը:

Tags: