Արդեն տասներկու տարի է՝ «Մունետիկ» հասարակական կազմակերպությունն իրականացնում է հանրապետական, միջազգային ֆորումներ, ցուցահանդեսներ և սիմպոզիումներ Հայաստանում և արտերկրում: Առաջին տարիներին սիմպոզիումները միայն մանկապատանեկան էին, հետագայում սկսեցին կազմակերպվել երկու փուլով՝ պատանիների և երիտասարդների համար:

Արագածոտնի մարզի գեղատեսիլ բնության գրկում՝ անտառում, գետի ափին, տեղի գյուղացիների պարզ ու անկեղծ միջավայրում ամեն ամառ շուրջ 30 օր հայ և օտարերկրացի պատանիներն ու երիտասարդները ստեղծագործում են, քննարկումներ անցկացնում, ապրում հայկական կենցաղով, շնչում հայկական լեռնաշխարհի մաքուր օդն ու քնում վրանների տակ: Թերևս չկա ավելի արդյունավետ ու հաճելի լուծում տարբեր մշակույթների սերտացման համար, որքան բնության հետ ներդաշնակումը:

«Մունետիկ» ՀԿ-ի նախագահն ու ծրագրի ղեկավարը երիտասարդ քանդակագործ, խեցեգործ ու գեղանկարիչ Հրաչյա Համբարձումյանն է: Նման սիմպոզիումները նա կարևորում է նաև նրանով, որ հայ երիտասարդները մշակութային կապեր ձևավորեն, իրենց հերթին հնարավորություն ունենան մասնակցելու այլ երկրներում անցկացվող նմանատիպ միջոցառումների, դուրս գան հայկական սահմաններից, ինտեգրվեն եվրոպական մշակութային անցուդարձին՝ ըստ արժանվույն ներկայացնելով ազգայինը և միաժամանակ վերցնելով օտարից օգտակարը: Պատանի ստեղծագործողների համար նույնպես նման միջոցառումները հիանալի հնարավորություն են ծանոթանալու միջազգային հեղինակավոր կառույցների պահանջներին ու չափանիշներին, հաղորդակցվելու տարեկից համախոհների հետ, նախադրյալներ ստեղծելու միջազգային ծանոթությունների ու մտերմիկ հանդիպումների համար:

Այս ամառ երիտասարդ ստեղծագործողների սիմպոզիումին մասնակցում էին Ռուսաստանի, Վրաստանի, Լեհաստանի, Գերմանիայի, Մերձբալթյան երկրների ներկայացուցիչներ: Մինչ սիմպոզիումի մեկնարկը նրանք հնարավորություն են ունեցել մի քանի օր ուսումնասիրելու Ապարանը, շփվելու տեղի գյուղացիների հետ և անգամ լեզուն չհասկանալով՝ շատ բան իմանալու մեր երկրի մասին. «Խոտ են հնձել, թոնրի կողքը նստել, կով կթել»,- թվարկում է Հրաչյա Համբարձումյանը:

Նա նշում է, որ հայ ստեղծագործողների համար շատ կարևոր է ծանոթանալ հատկապես եվրոպացի գործընկերների մտածելակերպին, տեսնել գործի նկատմամբ նրանց պրոֆեսիոնալ մոտեցումը. «Բացի այդ, նրանց փորձը շատ ավելի մեծ է, քանի որ ողջ Եվրոպայի տարածքում շրջագայում են՝ անընդհատ մասնակցելով նմանատիպ միջոցառումների, իսկ մենք մեր երկրի սահմաններից դուրս գալու հնարավորություն հազվադեպ ենք ունենում: Մեր երիտասարդների համար, մասնագիտական գիտելիքներից բացի, շատ օգտակար է նաև լեզվական հմտություններ ձեռք բերելը»:

Ամառային վերջին սիմպոզիումին մասնակցել են օտարերկրացի երիտասարդ ճարտարապետներ, դիզայներներ, դերասաններ, ռեժիսորներ: Հայկական կողմից մասնակցել են երիտասարդ գրողներ, արվեստաբաններ, նկարիչներ, քանդակագործներ:

Մասնակից բոլոր օտարերկրացիներն առաջին անգամ են եղել Հայաստանում: Ճիշտ է՝ ֆինանսները չեն ներել հյուրերին Հայաստանի բոլոր տեսարժան վայրերը ցույց տալու համար, սակայն, 10 օր ապրելով հայաստանյան անկրկնելի բնության մեջ՝ սիրել ու բարձր են գնահատել մեր երկիրը: Ի դեպ, մասնակիցներից մեկը խոստովանել է, որ մինչ Հայաստան գալը համացանցի միջոցով տեղեկություններ հավաքելիս տպավորություն է ստացել, թե սա մի տափաստանային երկիր է՝ լի օձերով ու կարիճներով, ուստի ամռան շոգին Հայաստան է եկել ճտքակոշիկներով, որպեսզի «օձերն ու կարիճները» ոտքերը չվնասեն: Հետո շատ է զարմացել՝ տեսնելով հարուստ բնություն, անտառներ ու լեռներ, անկրկնելի լիճ:

Միաժամանակ օտարերկրացիները 30 օրվա ընթացքում հասցրել են հասկանալ, որ մեր երկրում ամեն ինչ չէ, որ գեղեցիկ է, օրինակ` օրենքներն այնքան էլ չեն գործում, անգամ «նախանձել են», որ այստեղ կարելի է մեկ զանգով բազմաթիվ հարցեր լուծել:

Այդ ընթացքում հյուրերը նաև հասկացել են, որ Հայաստանն ավելի արժեքավոր երկիր է, քան ասենք, Վրաստանը, որն իրեն ներկայացնում է առաջադեմ ու եվրոպական:

Քննարկումները միշտ չէ, որ խաղաղ են անցել, հատկապես, երբ խոսքը հայ-ադրբեջանական հակամարտության մասին է եղել, Հայոց ցեղասպանության մասին: Ի վերջո, այդ քննարկումները հանգեցրել են նրան, որ օտարերկրյա հյուրերը սկսել են այլ աչքով նայել Հայաստանին, այլ տեսանկյունից դիտել Մատենադարանը, Օպերայի շենքը… Զարմացել ու հիացել են, որ ունենալով պատմության նման քարքարոտ ընթացք՝ հայերը միաժամանակ կարողացել են նման բարձր մշակույթ ունենալ:

«Ընդհանուր առմամբ՝ մեր եվրոպացի գործընկերները հասկացան, որ Հայաստանի հետ կապված ծրագրերում, որոշումներում, կարծիքներում պետք է այլ մոտեցում ցուցաբերեն, քան ասենք՝  Վրաստանի կամ Ադրբեջանի դեպքում, քանի որ մեզ մոտ խնդիրներն ու իրավիճակն այլ են»,- ասում է երիտասարդ արվեստագետը:

Սիմպոզիումների ավարտից հետո, ծրագրի մասնակիցների միջև կապերն ակտիվորեն շարունակվում են, իսկ ծրագրի ղեկավարը պատրաստվում է հաջորդ հանդիպմանը, որը կրկին տեղի կունենա ամռանը, նույն վայրում:

Արդեն երկու տարի է՝ ծրագրի անցկացմանն օժանդակում է Սպորտի և երիտասարդության հարցերի նախարարությունը: Որպես հովանավորներ` նաև տեղացի արտադրողներն են ներգրավվում՝ մասնակիցներին ապահովելով սեփական արտադրանքի սննդով:

Նշենք, որ «Մունետիկ» հասարակական կազմակերպությունը քանդակագործ, խեցեգործ և գեղանկարիչ Հենրիկ Համբարձումյանը հիմնադրել է 2002 թ., իսկ տաղանդավոր արվեստագետի մահից հետո նրա գործը շարունակում ու ղեկավարում է որդին՝ Հրաչյա Համբարձումյանը:

 

Tags: մշակույթ, Մունետիկ ՀԿ