Բոլորին ծանոթ է այս բույսը, որն անտառներում, այգիներում ու սարերում առաջինն է կենդանանում: Սկզբում դուրս են գալիս սուրուլիկ մի քանի տերևներ, ապա ծաղկում են սպիտակ, մանուշակագույն և այլ նուրբ գույների զանգականման ծաղիկները: Նա չի վախենում ձնից, ձմեռային սառնամանիքներից կամ գարնանային ցրտերից: Ձնծաղիկի ծաղկումը գարնան գալու առաջին նշանն է:
Ձնծաղիկների ընտանիքում (Galanthus) կա 12-18 տեսակ (տարբեր աղբյուրներ տարբեր քանակի մասին են հաղորդում), որոնք սերում են Եվրոպայի, Կովկասի և Թուրքիայի անտառներից, դաշտերից ու սարերից: Եվրոպայի տարբեր կլիմայական գոտիներում ձնծաղիկները տարբեր ժամանակ են ծաղկում` դեկտեմբեր-հունվարից մինչև մարտ-ապրիլ:
Ձնծաղիկները հասնում են 20-25 սմ բարձրության, տարբեր տեսակներ ունեն տարբեր չափեր և ծաղկի տարբեր ձևեր:
Տարվա մեծ մասը ձնծաղիկներն անց են կացնում սոխուկի տեսքով, հողի տակ և սկսում են ակտիվանալ աշնանից, երբ սոխուկներն արթնանում են և արմատներ տալիս: Դա տևում է մինչև գարուն, երբ նրանք սկսում են աճել, ծաղկում են և ուժ են հավաքում նոր սեզոնի համար:
Ձնծաղիկները բազմանում են սոխուկներով, որոնք աճում են ամռան ընթացքում: Ձնծաղիկը չի սիրում տեղափոխություն, բայց եթե այն անհրաժեշտ է, դա հարկավոր է անել անմիջապես ծաղկելուց հետո, երբ դեռ տերևները կանաչ են: Հարկավոր է տեղափոխել սոխուկին կպած հողագնդի հետ միասին: Սոխուկները պետք է տնկել 5սմ խորությամբ: Սերմերով բազմացումը հնարավոր է , բայց դա լավագույն ձևը չէ, քանի որ այդ բույսերը ծաղկում են 4-5 տարի հետո: Ձնծաղիկի համար գերադասելի է ձմռան մինուսային ջերմաստիճանը, գոնե կարճ ժամանակահատվածի համար:
Երկու կարևոր հանգամանք հաջող ծաղկման համար. շատ խոնավություն և գարնանը մի քանի ժամ լուսավորություն: Բնության մեջ այս երկու պայմանը բնականորեն պահպանվում են: Այգում, եթե ձեր կողմերում ձմեռներն անձյուն են, անհրաժեշտ է կոկոնների և ծաղկման ընթացքում ջրել ձնծաղիկներին: Որքան ցուրտ է եղանակը, այնքան երկար են ծաղկում ձնծաղիկները: Ծաղկելուց հետո հարկավոր է թողնել տերևներին բնական ձևով մահանալ:
Ինչպես շատ սոխուկավոր բույսեր, ձնծաղիկները համարյա խնամք չեն պահանջում, բայց երբեմն նոր ձեռք բերած ձնծաղիկներին դժվար է լինում ստիպել, որ ծաղկեն: Եթե նրանք հաջող արմատակալում են ձեր այգում և զգում իրենց ինչպես իրենց տանը, նրանք կծաղկեն ամեն տարի և ուշադրություն չեն պահանջի:
Այգում ձնծաղիկներ կարող են աճել ալպիական բլրի վրա, ծառերի եւ թփերի տակ, ոչ բարձր թմբերի վրա, թաղարների մեջ: Նրանք լավ են նայվում կոկիկ բազմաթիվ խմբերի տեսքով կամ գորգի նման տարածված:
Ձնծաղիկների համար լավ ընկերներ են այնպիսի վաղ ծաղկող ծաղիկներ, ինչպիսիք են ցրտադիմացկուն ցիկլամենը, կրոկուսները, նարգիզները, նաև խոստան, գարնանածաղիկը և այլ գարնանային բազմամյա բույսեր:
Հետաքրքիր փաստեր ձնծաղիկի մասին
Ամեն տարի ապրիլի 19-ին շատ երկրներ ավանդաբար տոնում են գարնանային “Ձնծաղիկի օրը” տոնը: Այդ պատմությունը գալիս է Անգլիայից, 1984 թվից: Ընդհանրապես աշխարհում, կլիմայական պայմաններից կախված, ձնծաղիկները ծաղկում են հունվարից ապրիլ: Եվ քանի որ Մեծ Բրիտանիայում այն ծաղկում է ապրիլի կեսերին, այդ տոնը համարվում է գարնան սկզբի, տաք արևոտ օրերի տոն և նշվում է շատ երկրներում: Պետք է նկատել, որ Անգլիայում ձնծաղիկները շատ հարգի են: Կարծիք կա, կապված է հին անգլիական հավատի հետ, որ տան շուրջը տնկած ձնծաղիկները պահպանում են բնակիչներին չար ոգիներից: Միացյալ Թագավորությունում ձնծաղիկներով զարդարում են քաղաքային ծաղկաթմբերը, նրանց բազմացմանը նույնքան ուշադրություն են դարձնում, որքան Հոլանդիայում վարդակակաչների բազմացմանը:
Ձնծաղիկի լատինական անվանումը` Galanthus, նշանակում է “կաթնային ծաղիկ”: Այս բույսը հայտնի է դեռ առաջին հազարամյակից, միջին դարերում նրան մեծարում էին որպես անաղարտության խորհրդանիշ, իսկ 19-րդ դարում սկսեցին աճեցնել: Այժմ ձնծաղիկ աճեցնում են երկրագնդի շատ վայրերում, բայց պրակտիկորեն նրանք գրանցված են Կարմիր գրքում: Ամենատարածվածը ձյունասպիտակ ձնծաղիկն է, կան նաև հունական, կովկասյան, բյուզանդական … նրանք բոլորը տարբերվում են ձևով, գույնով և նույնիսկ բույրով , բայց բոլորը սիրելի են: Կան նաև առասպելներ ձնծաղիկի մասին, օրինակ, երբ Ադամն ու Եվան վտարվել են դրախտից, ձյուն է եկել: Եվան սառել է և սկսել է արտասվել`հիշելով դրախտի տաք օրերը: Որպեսզի նրան մխիթարի, Աստվածը ձյան փաթիլների մի մասը վեր է ածել ձնծաղիկների: Տեսնելով ծաղիկները` Եվան ուրախացել է, և հույս է արթնացել , որ ամեն ինչ լավ կլինի: Այստեղից համարվում է, որ ձնծաղիկը հույսի խորհրդանիշ է:
Մեկ այլ առասպելում աստվածուհի Ֆլորան ծաղիկներին հագուստներ է բաժանում և ձնծաղիկին նվիրում է սպիտակ զգեստ: Բայց ձյունը նույնպես ցանկանում է մասնակցել պարահանդեսին, չնայած նրան հագուստ չէր հասնում: Եվ նա խնդրում է ծաղիկներին իրեն օգնել, բայց վերջինները վախենում են ցրտից ու չեն համաձայնում: Միայն ձնծաղիկն է նրան ծածկում իր սպիտակ թիկնոցով և նրանք միասին պտտվելով պարում են ծաղիկների պարահանդեսում, լցվում միմյանց նկատմամբ համակրանքով և մինչ օրս անբաժան են :
Tags: ձնծաղիկ