«Ես անկեղծ նկարում եմ՝ չմտածելով` դա դուր կգա մարդկանց, թե ոչ: Կտավի վրա մի ուրվագիծ եմ անում և նախապես չպլանավորված «սցենարով» սկսում աշխատել: Կտավում արտացոլվում է իմ հոգեվիճակը, իմ տրամադրությունն ու ասելիքը»,-այսպես է նկարագրում իր ստեղծագործական վիճակը գեղանկարիչ Հասմիկ Գասպարյանը:

Երիտասարդ նկարչուհին գտնում է, որ արվեստի մեջ ամենակարևորը անկեղծությունն ու ազատությունն է. արվեստը չի սիրում պարտադրանք, պատվեր ու սահմանափակում: «Երբ առանց մտածելու ես նկարում, կարծես գույներն իրենք էլ իրենց տեղը գտնում են, ինչպես բնության մեջ, որտեղ ամեն ինչ իր կատարյալ տեղն ու դերն ունի: Ստեղծագործող մարդու համար սահմաններ չպետք է լինեն՝ հատկապես հոգևոր առումով: Իսկ ստեղծագործությունը պետք է լինի ինքնաբուխ ու անկեղծ»:

Հասմիկը ստեղծագործելիս երաժշտություն է լսում՝ հիմնականում դասական և ռոք: Խոստովանում է, որ դա ազդում է նկարի վերջնական արդյունքի վրա, և հետո, երբ նայում է կտավին, այնտեղից կարծես այդ երաժշտությունն է լսում:

Ի՞նչ է պետք արվեստագետին անկաշկանդ ու անկեղծ ստեղծագործելու համար: «Արվեստանոց, մեկուսացում, հոգեվիճակ, նաև դժվարություններ, խնդիրներ, կենսափորձ…»,-թվարկում է նա:

Իսկ թե ինչն է խոչընդոտում արվեստին, ասում է. «Լճացած վիճակը: Արվեստը սիրում է կտրուկ քայլեր, փոփոխություններ: Կարևորը՝ չվախենալն ու առաջ գնալն է: Չպետք է վախենալ մարդկանց կարծիքից»:

Հայաստանում արվեստագետի համար, այն էլ այնպիսի արվեստագետի, որն իր աշխատանքից ֆինանսական օգուտ չի ստանում, լուրջ խնդիր է սոցիալական բարեկեցության ապահովումը:  Խնդիր է նաև հասարակության անտարբերությունը արվեստի նկատմամբ. նկարչուհին այդ ամենը սեփական կաշվի վրա է զգում, բայց այնուամենայնիվ, նշում է, որ իր համար դրանք առաջնային խնդիրներ չեն և չեն կարող խոչընդոտել իր ստեղծագործական աշխատանքին: «Ինձ համար ավելի կարևոր է ստեղծագործության մեջ նորանոր բարձունքներ նվաճելը՝ մնալով, իհարկե, իմ ոճի մեջ: Իսկ կատարելագործվելու տեղ միշտ կա, դա անվերջանալի պրոցես է, ու ես այդ պոտենցիալը զգում եմ իմ մեջ: Ինձ պետք է միայն լիարժեք մեկուսացում ու կենտրոնացում իմ աշխատանքի վրա»:

Հասմիկ Գասպարյանի ինքնատիպ կտավներն այսօր կախված են Ավետիք Իսահակյանի անվան կենտրոնական գրդարանի դահլիճում: Հունիսի 14-ին տեղի ունեցավ ցուցահանդեսի բացումը:

Նկարչուհու ստեղծագործություններն արվեստանոցի պատերից դուրս հանելու և արվեստասեր հանրությանը ներկայացնելու գործն իր վրա է վերցրել «Այլ Արտ» մշակութային հասարակական կազմակերպությունը: «Շատերն ասում են՝ արվեստ չկա: Համամիտ չեմ,-ասում է կազմակերպության նախագահ, բանաստեղծ Վահե Արսենը,-կա, պարզապես կապն է կտրված: Մենք փորձում ենք վերականգնել արվեստ-հասարակություն այրված կամուրջը»:

Ինչ վերաբերում է Հասմիկի աշխատանքների ցուցահանդեսի կազմակերպմանը, ապա ընտրությունը պատահական չէ. նրանց գլխավոր նպատակը ստվերում գտնվող տաղանդավոր արվեստագետներին ներկայացնելն է:

«Չնայած որ Հասմիկի նկարները դեռ հանրայնացված չեն, իրեն շատերը չեն ճանաչում, սակայն նա շատ լուրջ է վերաբերում իր արվեստին: Հետաքրքիր է, որ նա տարիներով մի նկարի վրա աշխատում է, փորձում է ամբողջացնել: Հասմիկի կտավներում անձնականն ու անանձնականը խառնվում են իրար: Նա ներքին ապրումը կարողանում է տրանսֆորմի միջոցով փոխանցել կտավին: Զգում ես ապրումը, ներքին եռը, վակումը և իրականության բեկումն ընկալում ես անմիջապես, սակայն նա ներքին ապրումները պատկերում է լիովին  այլ իրավիճակում»:

Վահե Արսենը նույնպես Հասմիկի արվեստի մեջ բարձր է գնահատում ինքնատիպությունն ու անկեղծությունը: Նա նշում է որ այն պահին, երվ արվեստը վերածվում է ապրանքի, ինչ որ մի վատ բան է կատարվում դրա հետ, ու ամեն չափանիշ սկսվում է փոխվել: «Եթե նկարիչը սկսում է «կոպյա» անել ու վաճառել մեկ անգամ լավ վաճառված կտավը, այն այլևս արվեստ չէ: Հասմիկի մոտ որևէ կտավ չի կրկնվում, քանի որ նրանում դրված ապրումն ու հոգեվիճակն էլ չի կրկնվել»,-ասում է նա:

Նկարչուհի Մարիամ Մուղդուսյանը Հասմիկի կտավների մասին ասում է. «Նրա աշխատանքներում ժամանակի կանգն է, տպավորություն է, որ շարժումն ու գործողությունն այդ պահին կանգնել-մնացել են: Հետո ժամանակն իր մեջ սկսում է ներսուզում ունենալ, և կարող ես անվերջ խորանալ աշխատանքի մեջ: Դիտելիս տպավորություն եմ ստանում, որ կարող եմ ուղիղ խորանալ, հենց ուղիղ, ոչ լայնությամբ կամ երկարությամբ: Նրա աշխատանքները տանում են խորացման և կենտրոնացման»:

Հասմիկ Գասպարյանի կտավներն Իսահակյանի անվան գրադարանի դահլիճում կցուցադրվեն մոտ մեկ ամիս: Սա նկարչուհու երկրորդ անհատական ցուցահանդեսն է՝ չնայած որ նա իր նկարները կարող էր հանրությանը ներկայացրած լինել շատ ավելի վաղ:

Ինչևէ, նա արվեստագետի այն տեսակն է, որն առաջին հերթին ստեղծագործում է ինքն իր համար: Իսկ մնացածը, ինչպես ասում է, ժամանակի ու հանգամանքների խնդիր է: «Եթե արժեքավոր գործ ես անում, մի օր քեզ կնկատեն, պետք չէ հատուկ ջանքեր գործադրել,-նկատում է նա՝ խոստովանելով, որ շատ ուրախ է, որ իրեն  նկատել ու գնահատել է «Այլ Արտը», որի շուրջ համախմբված մարդիկ արվեստի իսկական նվիրյալներ են, և իրենց համագործակցության հիմքում չկա որևէ նյութական, ֆինանսական շահագրգռվածություն, կա միայն մի բան՝ արվեստը:

 

Անի Գասպարյան

Անկախ

Tags: Հասմիկ Գասպարյան, մշակույթ, Վահե Արսեն, ցուցահանդես