Անցյալ շաբաթ` թեժ քննարկումներից հետո, Ազգայն ժողովը հաստատեց կառավարության 2013 թվականի ծրագիրը:  Ըստ ներածության` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության ծրագիրն ուղղված է մարտունակ և ապահով պետության կերտմանը. պետություն, որն ապահովելու է Հայաստանի Հանրապետության յուրաքանչյուր քաղաքացու ազատությունը, անվտանգությունն ու բարեկեցությունը: Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացին լինելու է պաշտպանված և ազատ` իր ապագան հայրենիքում կերտելու համար: Հայրենիքը դառնալու է ապահով հանգրվան և սեփական կարողությունների առավելագույնս դրսևորման հնարավորության երկիր` յուրաքանչյուր հայի համար: 

Խոստանում է կառավարությունը

«Յուրաքանչյուրը պետք է վստահ լինի, որ աղքատությունն ու գործազրկությունը ոչ թե ճակատագիր են, այլ ամենօրյա աշխատանքով հաղթահարվող դժվարություն: Յուրաքանչյուրը պետք է համոզված լինի, որ իր զավակների ապագան ավելի ապահով և լավն է լինելու հայրենիքում, քան օտար ափերում: Բարեկեցիկ կյանք ապահովող վաստակ ունենալու համար Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունն ապահովելու է աշխատավարձերի համակարգված աճ: Այս աճը լինելու է հետևողական և համաչափ` միտված եղած աշխատատեղերը պահպանելուն և նորերի ստեղծումը խթանելուն: Կրթությունը և աշխատանքը դառնալու են աղքատության դեմ պայքարի մեր հիմնական զենքը»,- նշվում է ծրագրում:

Բայց կառավարության ներկայացրած ծրագիրը խոստանում է նաև, որ յուրաքանչյուր ոք կստանա որակյալ կրթություն և բժշկական օգնություն ու սպասարկում` անկախ բնակության վայրից, հանրային դիրքից և եկամտի չափից: Քայլեր կձեռնարկվեն միջին մասնագիտական կրթության ոլորտն ընդլայնելու ուղղությամբ, անապահով ընտանիքների երեխաները կունենան անվճար ուսում ստանալու հնարավորություն: Աստիճանաբար կընդլայնվի առողջության ապահովագրության համակարգը` ապահովելով բոլոր քաղաքացիների համար բժշկական ծառայությունների լայն տեսականու մատչելիություն:

Գործարկվելու է կուտակային կենսաթոշակային համակարգը: Ներկայիս կենսաթոշակների աճին զուգընթաց` այն հնարավորություն կտա հազարավոր քաղաքացիների տնօրինելու աշխատանքային տարիների ընթացքում իրենց կուտակած և նույնչափ պետությունից` որպես աջակցություն ստացած գումարները: Բազմաստիճան կենսաթոշակային համակարգը կապահովի թե՛ նվազագույն կենսաթոշակ բոլորի համար, թե՛ ավելի արդարացի աշխատանքային կենսաթոշակ` համակարգի մասնակիցների համար:

«Նշված բոլոր փոփոխությունները հնարավոր է իրականացնել միայն տնտեսության աճի և զարգացման պայմաններում: Տնտեսական աճ կարող ենք ապահովել արդար, օրենսդրորեն հստակ կարգավորված պայմանների պահպանման և միաժամանակ տնտեսվարողին հասցեական, թափանցիկ աջակցություն ապահովելու դեպքում: Արդյունաբերական քաղաքականության շրջանակներում աշխատատեղ ստեղծող և արտահանում ապահովող ձեռնարկությունները կստանան առարկայական և թիրախային օժանդակություն»,- ասում է կառավարությունը և հավելում, որ յուրաքանչյուրը պետք է վճարի իր ունեցվածքին և եկամտին համապատասխան հարկեր:

Ծրագրին կողմ քվեարկածները համաձայն են այն մտքին, որ ՀՀ կառավարության գործունեության արդյունքում կկրճատվեն աղքատությունն ու գործազրկությունը, կնվազի արտագաղթը, կամրապնդվեն ժողովրդավարական ինստիտուտները` նպաստելով իրավունքի գերակայության ամրապնդմանը:

Հայաստանում շատ ծրագրեր են «գերեզման իջել»

Բայց փոխարենը համակարծիք չեն ընդդիմության` Աժ-ում կառավարության ծրագրին դեմ քվեարկած ներկայացուցիչները: Մեր երկրում «ավանդաբար» այնպես է ստացվել, որ ազգաբնակչությունը հիմնականում դժգոհում է: Ու նաև այնպես են դասավորվել իրադարձությունները, որ ընդդիմությունը, հատկապես վերջին մի քանի տարիներին, անընդհատ քննադատել է իշխանություններին ամենալուսեղ և իրատեսական ծրագրերն անգամ ձախողելու մեջ: Կառավարության այս տարվա ներկայացրած ծրագիրն էլ բացառություն չէր. ընդդիմությունը բացթողումներն է նշում.

«Սա ծրագիր չէ, լավագույն դեպքում հռչակագիր է` մշուշոտ և անհեռանկարային կետերով: Թիրախային չէ և տարեկան կտրվածքով ցուցանիշներ չի ծրագրված, ինչը դարձնում է անվերահսկելի»,- խորհրդարանում ճեպազրույցի ժամանակ կառավարության 2013 թվականի ծրագրի մասին նշեց ԱԺ ՀՅԴ խմբակցության անդամ Արծվիկ Մինասյանը: Նրա խոսքով` նույն անվերահսկելիության հետևանքն է, որ կառավարությունը պատասխանատվություն չի կրել նախորդ ծրագրի չիրականացման համար: Արծվիկ Մինասյանը նշեց, որ իրենց խմբակցությունը դեմ է քվեարկել այս ծրագրին, քանի որ կան նաև լուրջ բացթողումներ: «Ոչ միայն նոր ատոմակայանի, այլև ազգային փոխադրողի մասին, որը մեր անվտանգության կարևոր բաղադրիչներից է: Եթե այս ամենին գումարենք գյուղոլորտի ծանր վիճակն ու թանկացումները, որ շղթայական ռեակցիայի ազդեցություն կարող է ունենալ ժողովրդի կենսամակարդակի վրա, ակնհայտ է դառնում, որ Հայաստանի իշխանությունները ունակ չեն իրականացնելու երկրում հիմնարար բարեփոխումներ»,-  ասաց Արծվիկ Մինասյանը:

Նման կածիք ունի նաև ոչ խորհրդարանական գործիչ, տնտեսագետ, «Պոլիտէկոնոմիա» ինստիտուտի տնօրեն Անդրանիկ Թևանյանը: Նրա համոզմամբ` կառավարությունն արդեն ցույց է տվել, որ իր ծրագրերին չպետք է լուրջ վերաբերվել, որովհետև նախորդ 5 տարիներին ներկայացված բոլոր  խոստումները, որ տվել է` չեն իրականացվել:

«Եվ այն  մակրոտնտեսական ցուցանիշները, որոնք արձանագրվել են, հիմք  են տալիս ենթադրելու, որ անիմաստ է քննարկել անորոշ ձևակերպումներով և ոչ մի կոնկրետություն չպարունակող ծրագիրը: Միակ հիմնական տոկոսները, որ խոստացվել են այս ծրագրով, 5-7 տոկոս ՀՆԱ աճն է. Ու սպասվող գնաճի պայմաններում անվանական ՀՆԱ-ի աճը նույնիսկ ավելի շատ կարող է լինել, բայց դա որևէ կապ չի ունենա իրական տնտեսական փոփոխությունների հետ: Այսինքն` սպասվող ինֆլյացիան ոչ միայն 5-7 տոկոս, այլև երկնիշ թվով ՀՆԱ աճ ցույց կտա, բայց դա վճարունակ պահանջարկի և ժողովրդի եկամուտների հետ ոչ մի կապ չի ունենա»,- ասաց տնտեսագետը:

Ըստ էության` կառավարության ներկայացրած ծրագրում իրոք պակասում են թվային և ցուցանիշային արտահայտությունները, ինչը սովորաբար արվում է այն ժամանակ, երբ ծրագիր գրողը վստահ չէ, որ կիրականանան իր ծրագրային դրույթները: Այսինքն` չկան թվեր, հետևաբար չկա նաև կոնկրետ ցուցանիշ, որը կարող են պահանջել ընդդիմախոսներն այդպիսի ծրագիր ներկայացնողից:

Այսինքն` իրոք ակնհայտ է, որ Հայաստանում գազը թանկանում է, էլեկտրաէներգիան նույնպես, հետևաբար` շղթայական ռեակցիայով այդ թանկացումները կտարածվեն բոլոր ոլորտներում: Սա նշանակում է, որ զուտ տոկոսային արտահայտությամբ երկրի համախառն ներքին արդյունքը` ՀՆԱ-ն, ավելի մեծ թվային արտահայտություն կունենա տարեվերջին: Բայց եթե ՀՆԱ աճն այնպիսին չէ, որ ապահովի վճարունակ պահանջարկի աճ, այսինքն` մարդիկ սկսեն ավելի շատ եկամուտներ ունենալ և դառնալ ավելի գնողունակ, ապա այդ ՀՆԱ ցուցանիշը, եթե կատարվի, անգամ գերակատարվի էլ, ոչ մի տարբերություն չի լինելու:

Բայց քանի որ կառավարության անդամները պնդում են, համոզված են, որ իրենց ծրագիրը լավ, իրատեսական ու իրականանալի և Հայաստանի ներկա պահանջերին համապատասխան ծրագիր է, սպասենք, թե ինչպես կիրականացվի այս հերթական ծրագիրը:

Հարկ է նշել մեկ հանգամանք ևս. նախորդ տարիներին, երբ կառավարությունը ինչ-որ ծրագիր էր ներկայացնում, ընդդիմադիր ուժերի կողմից, նրանցից գոնե մեկնումեկը, ներկայացնում էին նաև այլընտրանքային ծրագիր: Բայց այս տարի այդ այլընտրանքային ծրագիրն էլ չկա, ու կառավարության ծրագիրը հենված է ՀՀ նախագահի, ՀՀԿ-ի և ՕԵԿ-ի նախընտրական ծրագրերի դրույթների վրա:

 

Tags: կառավարություն, տնտեսական