Կենսաբանության միասնական քննությունից գնահատականները կնվազեն. ԳԹԿ

16-ամյա Լիլիթ Շահումյանը բժշկական համալսարանի ապագա դիմորդ է, բուհ ընդունվելու համար կրկնուսույցի մոտ պարապում է «Քիմիա» և «Կենսաբանություն» առարկաները: Պատմում է, որ երբ ծանոթացել է կենսաբանության շտեմարանի 3-րդ և 4-րդ հատորների առաջադրանքներին, խուճապի է մատնվել, թե ինչպես պետք է կարողանա քննությունը հանձնել: Ասում է, որ շտեմարանի նոր հատորներում շատ են շփոթեցնող հարցերը, վրիպակները, ինչպես նաև` առաջադրանքներում առկա սխալները:

«Օրինակ, խնդիրներ կան, որոնք 1-3-րդ հատորներում լուծելիս մի տվյալ պիտի հիմք ընդունենք, սակայն 4-րդի դեպքում` այլ: Հիմա քննությանն ինչպե՞ս իմանամ` խնդիրը շտեմարանի որ հատորից է, որ ճիշտ լուծեմ»,- ասում է նա` հավելելով, որ պատահում է նաև, երբ մի դեպքում նույն պատասխանը ճիշտ է համարվում, մեկ այլ դեպքում` սխալ:
Լիլիթը պատմում է, որ այժմ անգամ դասագրքերի նկարներն են մանրակրկիտ ուսումնասիրում, քանի որ դրանցից ևս հարցեր կան:

Նշենք, որ շտեմարանը քառահատոր է, ամեն հատորի արժեքն է 2600 դրամ: Նախորդ տարվա շտեմարանների երեք հատորները միավորվել են` կազմելով այս տարվա շտեմարանի 1-ին և 2-րդ հատորները: Իսկ 3-րդ և 4-րդ հատորները նոր` այս տարվա համար կազմված առաջադրանքներն են:

Երևանի թիվ 29 ավագ դպրոցի կենսաբանության ուսուցչուհի Ալլա Թորոսյանն ասում է, որ 12-րդ դասարանում դեռ շտեմարանի առաջին հատորն են ուսումնասիրում` այստեղ հարցերը հասկանալի են և ծրագրային, վերաբերում են անցած նյութին` սկսած 5-րդ դասարանից:
Թորոսյանը, որ ծանոթ է նաև ռուսաստանյան շտեմարաններին, ասում է` հաճախ է նկատում, որ որոշ հարցեր ուղղակիորեն թարգմանված են ռուսականից: Սակայն, չնայած այդ հանգամանքին, ռուսական շտեմարանները շատ ավելի մատչելի են:

Նա նշում է, որ այժմ բարդ խնդրի առջև է կանգնած, թե ինչ անի, որ մինչև ուսումնական տարվա վերջն աշակերտները հասցնեն քառահատոր շտեմարաններն ուսումնասիրել: «Եթե ուսուցիչն է դժվարանում, բա աշակերտն ի՞նչ ասի: Բայց ամեն ինչ անում ենք, որ հասցնենք»,- ասում է նա:

Անցած տարի կենսաբանության միասնական քննությունից արձանագրվել էին աննախադեպ բարձր գնահատականներ: 182 դիմորդ` 10 տոկոսը, վաստակել էր առավելագույն 20 միավոր, իսկ 17-20 միավոր ստացած դիմորդները կազմում էին ընդհանուրի 42 տոկոսը:

Հարցին, թե այս տարվա շտեմարանների բարդությունը կապվա՞ծ է նախորդ տարվա բարձր գնահատականների հետ, ԳԹԿ արտաքին համագործակցության բաժնի պետ Արա Իսպիրյանը պատասխանում է, որ շտեմարանի բարդությունը չափելը ճիշտ չէ. շտեմարանը բազա է, որում տեղ պետք է գտնեն տարբեր բարդության առաջադրանքներ, որպեսզի թեստ կազմողը կարողանա ճկուն լինել և համապատասխան մակարդակի թեստ կազմել:

«Նախորդ տարի կենսաբանությունից արդյունքների բարձր լինելը կանխատեսել էինք, քանի որ մինչ այդ շտեմարաններ չկային, չնայած գնահատականները շատ ավելի բարձր էին, քան մենք էինք կանխատեսել,- ասում է Իսպիրյանը:- Դա ոչ թե շտեմարանի պրոբլեմն էր, այլ թեստը այդ կոնտինգենտի համար մի փոքր ավելի ցածր բարդության էր կազմված»:

Իսպիրյանն ասում է, որ այս տարվա թեստերում առաջադրանքների ուղիղ կեսը կլինեն կարճ պատասխան ենթադրող կամ պնդումների փունջ պարունակող հարցերը: Այդպես կկարողանան տարբերակել լավ իմացողին մի փոքր քիչ իմացողից և չիմացողից: Անդրադառնալով աշակերտների և մասնագետների դժգոհությանը, թե առաջադրանքները բարդ են, ասում է. «Այն դիմորդներն են անհանգստացած, որոնք փորձում են շտեմարաններն անգիր անել: Մենք խորհուրդ չենք տալիս որևէ մեկին պատասխանները կամ շտեմարաններն անգիր անել: Եթե ուսումնառության տարիներին նա սովորել է, օրինակ, բջջի կառուցվածքը, հարցն ինչպես էլ ձևակերպված լինի, նա ճիշտ կպատասխանի, իսկ տարակուսողների համար կդժվարանա, քանի որ այդ առաջադրանքներում ընտրության հնարավորություն չի լինի»:
Անդրադառնալով սխալներին` Իսպիրյանը կոչ է անում դրանց մասին իրազեկել ԳԹԿ-ին, որպեսզի նման առաջադրանքները քննական թեստերում չներառվեն:

Հարցին, թե ինչպիսին կլինեն կենսաբանության միասնական քննության այս տարվա արդյունքներն ըստ ԳԹԿ կանխատեսումների, Իսպիրյանն ասում է, որ նման կանխատեսումներ չեն կարող անել. «Բայց կարծում եմ, քանի որ անցած տարի արդյունքները շատ բարձր էին, մեր ակնկալածից էլ բարձր, այս տարի պետք է որ մի փոքր նվազի, բայց խոսքը բարձր միավորների մասին է, ոչ թե անբավարարների»:

«Օրենքից դուրս» շտեմարանները` աշակերտի շա՞հ, թե՞ եկամտի աղբյուր

ԿԱԻ փոխտնօրեն Անահիտ Բախշյանի կարծիքով` շտեմարանների գոյությունն աշակերտների շահերից չի բխում, այլ ընդամենը որոշ մարդկանց համար եկամտի աղբյուր է:
«Շարունակում եմ պնդել, որ սա ստվերային բիզնես է: Ունեմ վարչապետին ուղղված նամակ` հարցով, թե ինչքան հարկ է մուծվել պետբյուջե շտեմարանների վաճառքից, որի պատասխանն այդպես էլ չեմ ստացել,- ասում է Բախշյանը:- Սա եկամտի լայն խողովակ է, որից օգտվում են շատ-շատ մարդիկ, որոնք անմիջապես կառավարության հետ են կապված: Այստեղ ես չեմ տեսնում մեր աշակերտների շահը: Չեմ տեսնում պնդումը, որ արվում է և՛ նախարարության, և՛ ԳԹԿ-ի կողմից, թե կանխատեսելի հարցերն ենք հավաքում մի տեղ, որ երեխային ուղղորդի»:

Տիկին Բախշյանի կարծիքով` շտեմարանների գոյությունը խախտում է նաև ԳԹԿ կանոնադրությունը, ըստ որի` ԳԹԿ-ն կոչված է սովորողների գիտելիքների, կարողությունների ստուգման նպատակով կազմակերպելու հանրակրթական ուսումնական հաստատությունների շրջանավարտների և բուհ ընդունվողների թեստավորումն ու քննությունների գործընթացը:
«Սա է իր պարտականությունը, պիտի թեստերը կազմի և կազմակերպի քննությունները: Հիմա այս կենտրոնը ոչ միայն թեստերն է կազմում, այլև աշակերտի ձեռքն է տալիս այդ թեստը: Այսինքն` դառնում է մի կարևոր խաղացող այդ դաշտում, այն դեպքում, երբ պիտի լիներ անկախ մարմին: ԳԹԿ-ն 2009-ին հանվեց նախարարության կազմից և գնաց կառավարության աշխատակազմ, որպեսզի անկախ մարմին լինի, գնահատի կրթության նախարարության գործը: Հիմա ստացվում է, որ կրթության նախարարությունը կազմակերպում է կրթության գործընթացը դպրոցներում, իսկ անկախ մարմինը, որը միայն պիտի գնահատեր, մասնակցում է գիտելիքների ձևավորմանը և ինքն էլ իրեն գնահատում»,- ասում է Բախշյանը:

Նա նշում է նաև, որ շտեմարանների հիման վրա հարցաշարեր կազմելը խախտում է «Կրթության մասին» ՀՀ օրենքը: Ըստ օրենքի 15-րդ հոդվածի 6-րդ կետի. «Պետական հանրակրթական դպրոցների ավարտական, ինչպես նաև պետական և հավատարմագրված ոչ պետական բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների ընդունելության քննությունների անցկացման համար նախապատրաստվող հարցաթերթիկները (հարցաշարերը, քննական հարցերը, խնդիրները և այլ առաջադրանքները) կազմվում են բացառապես պետական հանրակրթական դպրոցների (1-12-րդ դասարանների) կրթական ծրագրերով նախատեսված, կրթության պետական կառավարման լիազորված մարմնի կողմից պետական հանրակրթական դպրոցներում օգտագործման համար երաշխավորված և առնվազն մեկ ուսումնական տարվա ընթացքում պետական հանրակրթական դպրոցներում օգտագործված (դասավանդված) դասագրքերին, ձեռնարկներին, խնդրագրքերին և ժողովածուներին համապատասխան»:
ԳԹԿ արտաքին համագործակցության բաժնի պետ Արա Իսպիրյանն այս հարցում համամիտ չէ տիկին Բախշյանի հետ: «Ինքը շտեմարանները դիտում է որպես դասագիրք, մինչդեռ շտեմարանները հարցարաններ են,- ասում է Իսպիրյանը:- Շտեմարանը հարցերի խումբ է, իսկ այդ հարցերը կազմվում են դասագրքերից: Եթե նախկինում շտեմարան չկար, թեստ կազմողը կազմում էր 4 թեստ դասագրքից: Հիմա կազմում է օրինակ` 40 թեստ դասագրքերից և քննության համար առաջարկում այդ 40-ից ցանկացած չորսը»:

Տիկին Բախշյանը, անդրադառնալով օրենքի ԳԹԿ մեկնաբանմանը, ասում է, որ ամեն ոք օրենքը մեկնաբանում է այնպես, ինչպես իրեն է ձեռնտու. «Հիմա, քանի դեռ շտեմարանները ո՛չ փորձաշրջան են անցել, ո՛չ էլ երաշխավորված ուսումնաօժանդակ նյութ պարունակող գրքեր են եղել, չեն կարող ծառայել որպես հարցաշարերի նյութ: Սա ասում է օրենքը»:

«Անկախը» փորձեց ճշտել ԿԳՆ դիրքորոշումն այս հարցում: ԿԳՆ հասարակայնության հետ կապերի և լրատվության վարչության պետ Արթուր Բաղդասարյանը նշեց, որ «տվյալ պահին ԿԳՆ և ԳԹԿ տեսակետների միջև հակասություն չկա»:

Tags: Անահիտ Բախշյան, ավագ դպրոց, Արա Իսպիրյան, բուհ, գթկ, դիմորդ, ընդունելության միասնական քննություններ, շտեմարան