Վերջին օրերն անցնում են ռուբլու էական արժեզրկմամբ: Ռուս մասնագետների հաշվարկներով` միայն այս տարվա սկզբից դոլարի նկատմամբ ռուբլու գնողունակ պահանջարկը նվազել է 8 տոկոսով: Անցյալ շաբաթվա կեսերին մոսկովյան բորսաներում դոլարը հատեց 35 ռուբլու սահմանը` թարմացնելով առավելագույն արժևորման վերջին ամենաբարձր` 2009 թ. մարտին արձանագրված ցուցանիշը: Ռուսական «Բիզնես օնլայն» տեղեկատվական հարթակի մասնագետները սպասում են ռուբլու վայրիվերումների, բայց հույս ունեն, որ ռուբլին դեռ կարող է կորուստները վերականգնել:

Ռուբլին արագ արժեզրկվում է. պետք է սպասել հետևանքներին

ԱՄՆ դոլարի և եվրոյի արժևորումը ռուսական ռուբլու նկատմամբ սկսվեց դեռևս 2013 թ. գարնանը: Ռուսաստանում ռուբլու փոխարժեքը, ինչպես ժամանակին Հայաստանում էր, կարգավորվում է երկրի ԿԲ-ի կողմից: Ռուսական ղեկավարությունը մտադիր է աստիճանաբար լողացող փոխարժեքի քաղաքականության անցնել: Նման պայմաններում նախորդ տարվա գարնանը ռուբլին արժեզրկվեց մոտ 10 տոկոսով, որը դրական անդրադարձ չունեցավ ռուսական տնտեսական վիճակի վրա: 2014 թվականի հունվարից, երբ ՌԴ կենտրոնական բանկը «իջեցրեց» փոխարժեքը, արժեզրկումը դանդաղ ընթացքից տեղափոխվեց արագ ընթացքի փուլ` սկսեց ավելի արագ արժեզրկվել:

Այն հիմնական իրադարձությունները, որ տեղի են ունենում Ռուսաստանում, մեր տնտեսության համար չափազանց կարևոր են, որովհետև Ռուսաստանը մեր թիվ մեկ տնտեսական գործընկերն է: Այս փաստն օրերս արձանագրեց նաև ՀՀ ֆինանսների նախարար Դավիթ Սարգսյանը` լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ անդրադառնալով այն հարցին, թե տարեսկզբից դիտարկվող ռուբլու շարունակական արժեզրկումն ինչպես կանդրադառնա հայկական դրամի վրա:
Ըստ նախարարի` Հայաստանի համար կարևոր է հասկանալ Ռուսաստանի հիմնական տնտեսական գործընթացները: ՌԴ-ում, ինչպես և մի շարք այլ զարգացող երկրներում, նշեց նախարարը, 2013 թվականը նշանավորվեց նրանով, որ տնտեսական աճի էական դանդաղում արձանագրվեց: Իսկ մեր հիմնական առևտրային ու ներդրումային գործընկեր Ռուսաստանում տնտեսական աճի դանդաղումը մեզ վրա չի կարող չազդել:

«Այս առումով մեր վերլուծաբանները փորձում են հասկանալ, թե բացի տնտեսական աճի ու ներդրումների ցուցանիշներից, ինչ այլ գործոնների վրա մենք կարող ենք զգալ գործընթացների ազդեցությունը, արդյոք կլինի ազդեցություն փոխարժեքի՞, թե՞ այլ ցուցանիշների վրա»,- հայտնեց Դավիթ Սարգսյանը:
Իսկ թե ինչու է Ռուսաստանում ռուբլին արժեզրկվում, ֆինանսների նախարար Դավիթ Սարգսյանը պարզաբանեց, որ ՌԴ կենտրոնական բանկը լողացող փոխարժեքի ռեժիմի անցման արժութային քաղաքականություն է իրականացնում, նրանց մոտ կա «փոխարժեքային միջակայք» և յուրաքանչյուր ամիս արժույթը չպետք է տատանվի այդ միջակայքի սահմաններից վերև կամ ներքև: Ռուսական կողմն աստիճանաբար ընդլայնում է այդ միջակայքը` անցում կատարելով դեպի լողացող փոխարժեքի քաղաքականությանը:

Սակայն հունվարի 31-ին ՌԴ տնտեսական զարգացման փոխնախարար Անդրեյ Կլեպաչը հայտարարեց, որ 2013 թ. Ռուսաստանում ինֆլյացիան կարող է ավելի բարձր լինել, քան 4.8 տոկոս կանխատեսումը և կազմել 5.2 տոկոս, սակայն կմնա նախասահմանված 4.5-5.5 տոկոսի սահմաններում, բայց ամենայն հավանականությամբ, ավելի բարձր չի լինի 5.5 տոկոսից:

Ռուսաստանում երկար ժամանակ տնտեսական աճը պայմանավորված է եղել նավթի գների շարունակական աճով, Հայաստանում` անշարժ գույքի գների շարունակական աճով և այլն: Բայց այսօր, նշեց նախարարը, աշխարհում իրադրությունը փոխվել է, և ամբողջ աշխարհը, այդ թվում և Ռուսաստանն ու Հայաստանը, կանգնած են այն հարցի առջև, թե որն է հաջորդ տարիների տնտեսական աճի բանալին:

Ամեն դեպքում` բացասական սպասումներ ունենք

Այս կապակցությամբ միանգամայն այլ տեսակետ ունի նախկին վարչապետ, ԱԺ պատգամավոր Հրանտ Բագրատյանը: Նրա բնորոշմամբ` կառավարության անդամները տեղյակ չեն, թե աշխարհում ինչ է կատարվում, կամ ապատեղեկատվություն են տարածում, թե իբր տնտեսության վիճակն աշխարհում վատացել է, դրա հետևանքով մեզ մոտ էլ է վատանում: Ճիշտ հակառակը` աշխարհում տնտեսության վիճակը լավ է, գրանցվել է 3 տոկոսանոց աճ, ԱՄՆ-ում` 2,9 տոկոս տնտեսական աճ, որն անսպասելի է, Չինաստանում` 7,4 տոկոսի փոխարեն` 7,7 տոկոս:

«Եվ քանի որ աշխարհում, հատկապես` Արևմուտքում, վիճակը լավացել է, վերջին եռամսյակը եվրոպական տնտեսությունը փակեց աճով, ու այս տարի արդեն 1 տոկոս աճ է սպասվում Եվրոպայում, փողերը, այսպես կոչված, էմերջինգ շուկաներից, փոխանցումային շուկաներից, այն երկրներից, որոնք արագ են զարգանում, գնում են դեպի Արևևմուտք»,- պարզաբանեց Բագրատյանը:

Սա Հրանտ Բագրատյանի բերած պատճառներից մեկն էր: Երկրորդը` ԱՄՆ ֆեդերալ ռեզերվի QI ծրագիրը, համաձայն որի ֆեդերալ ռեզերվ համակարգը 85 մլրդ փող էր տպում ու տալիս բանկերին, հասավ նրան, որ արդեն պետք է դադարեցնի այդ գործընթացը` տնտեսությունը «չեռացնելու» համար: Այսինքն` դրությունն Արևմուտքում լավացել է, արևմտյան արժեթղթերի եկամտաբերությունը բարձրացել է, ու այդ պատճառով փողը Չինաստանից, Թուրքիայից, Ռուսաստանից տանում են այնտեղ:

Օրինակ, ռուսական բանկերի ընդհանուր պարտավորությունները կազմում են մոտ 1,5 տրիլիոն դոլար, որից 550 միլիարդը արտասահմանյան փողեր են, ու արտասահմանցին արդեն իր փողը տանում ու ԱՄՆ-ում ներդրում է կատարում, քանի որ ավելի վստահ է ԱՄՆ-ի այդ 3 տոկոս աճին:

Այս առումով Հայաստանի վրա առաջին հերթին ոչ թե ռուսական ռուբլու արժեզրկումը կանդրադառնա, այլ այն, որ մեր բանկերում մոտ 1,5 միլիարդ դոլար արևմտյան փող կա: Եվ եթե այդ փողի արտահոսք սկսվի, վարկերը կթանկանան ու տնտեսության առանց այդ էլ շատ ցածր աճի տեմպերը կդառնան 0 կամ մինուս:
«Սրանից հետո միայն ռուսական ռուբլու արժեզրկումը կարող է անդրադառնալ հայկական տնտեսության վրա»,- նշեց պատգամավորն ու շարունակեց, որ այդ արժեզրկումը, իհարկե, Հայաստանում կհանգեցնի որոշակի գնաճի:

Ի դեպ, ինչպես տեղեկացնում է ռուսական «Ռոսբալտը», գլոբալիզացիայի և սոցիալական շարժումների հետազոտական ինստիտուտում եկել են այն եզրահանգման, որ ռուբլու արժեզրկումը ռուսական տնտեսության համար դժվարություններ կստեղծի, բայց չի քանդի այն: Ինչպես նշում են կայքի փորձագետները, արժեզրկումը կթուլացնի սպառողներին ու արդյունաբերությունը, կծնի պարտքերի վճարման նոր տարկետումներ և կարագացնի գործազրկության աճը:
Սրանք են բոլոր գործընթացներն ու զարգացումները, որոնք ազդում են համաշխարհային տնտեսության, այդ թվում և Հայաստանի տնտեսության վրա:
Ինչ վերաբերում է ՀՀ ֆինանսների նախարարի պնդմանը, թե հենց ռուս փորձագետներն են նշում` այնպես չէ, որ ռուբլու արժեզրկումը միանշանակ վատ ազդեցություն է ունենալու ռուսական տնտեսության վրա, այլ կարող է նաև էժան փողի հնարավորություն ստեղծել ու խթանել արտահանման միտումները, ապա այս առումով ուշագրավ է ռուս փորձագետների կանխատեսումը. «Ռուբլու արժեզրկումից չպետք է ներմուծման նկատմամբ հաղթանակ ակնկալել: ԱՄՀ շրջանակներում արտասահմանյան ապրանքներն ավելի պատրաստ են ՌԴ քաղաքացիների գնողունակության անկմանը»,- համոզված են ռուս փորձագետները:

Tags: ռուբլի, ռուբլու արժեզրկում, ռուսաստան, տնտեսական